Drewno i ogień – czy to dobre połączenie? W naturze płomienie ognia są „wrogiem” drewna. Japończycy odkryli jednak, że umiejętne wykorzystanie tego żywiołu to doskonała metoda, aby drewniane deski stały się jeszcze piękniejsze, a przy tym bardziej trwałe i wytrzymałe. Japońska technika Shou Sugi Ban (co możemy przetłumaczyć jako „zwęglona deska cedru”) to wyjątkowa sztuka, która wymaga doświadczenia, wiedzy i kunsztu. Efekty zastosowania Shou Sugi Ban robią szczególne wrażenie.
Shou Sugi Ban dawniej i dziś
Tradycje Yakisugi, jak nazywana jest technika Shou Sugi Ban, sięgają nawet XVIII wieku. Coraz większa powszechność sztucznych tworzyw i metod impregnacji oraz wysokie ceny drewna sprawiły, że sztuka Shou Sugi Ban straciła na swojej popularność. Współcześnie ta nietypowa metoda impregnacji drewna przez opalanie ogniem zyskuje coraz większą renomę i jest wykorzystywana w nowoczesnych projektach budynków oraz w aranżacji wnętrz.
Sztuka opalania ogniem
Drewno to bardzo popularny materiał, stosowany w różnych częściach świata, w tym również Japonii. Japońscy rzemieślnicy szukali sposobu, aby podkreślić i wydobyć naturalne piękno drewna, ale też sprawić, by było ono bardziej wytrzymałe i trwałe. Okazało się, że w roli naturalnego „impregnatora” drewnianych desek można wykorzystać ogień. To zaskakujące, ale skuteczne rozwiązanie.
Technika Shou Sugi Ban polega na kontrolowanym opalaniu drewna, które następnie poddawane jest dalszej obróbce. Istnieją wykończenia z pozostawioną warstwą zwęgloną, która jest dodatkową barierą przed warunkami atmosferycznymi lub wykończenia pozbawione tej warstwy zwęglonej przez szlifowanie aż do uzyskania gładkości. Na końcu rzemieślnik używa lakieru, wosku lub oleju. Cały proces wykonywany jest ręcznie. W ten sposób uzyskuje się deski o wyróżniającym się wyglądzie i niepowtarzalnym charakterze.
Dzięki Shou Sugi Ban na powierzchni desek doskonale widoczne są słoje i rysunek drewna. Jako producent desek elewacyjnych Shou Sugi Ban jesteśmy w stanie wydobyć wyraźną teksturę drewna, aby podkreślić jego autentyczność lub tworzą na deskach wzory, które wyglądają jak namalowane ogniem, dla uzyskania efektu gładkiej powierzchni.
Na czym polega skuteczność Shou Sugi Ban w impregnacji drewna?
Coraz więcej architektów i inwestorów decyduje się na opalanie drewna zamiast impregnacji chemicznej, ponieważ taka technika pozwala uzyskać spektakularny efekt wizualny i zapewnia długotrwałą ochronę. Ciemna, nieco chropowata powierzchnia opalanych desek nadaje budynkom surowy, elegancki charakter, który wpisuje się zarówno w nowoczesne, jak i bardziej tradycyjne koncepcje projektowe. Jakie jeszcze korzyści niesie ze sobą opalanie drewna, co daje? Opalanie ogniem zwiększa długowieczność desek elewacyjnych, zapobiegając gniciu i inwazji owadów. Czyni też deski bardziej stabilnymi wymiarowo i poprawia ich właściwości ognioodporne. Mniejsza podatność na działanie promieniowania UV to kolejna zaleta opalania drewna.
Konserwacja drewna przez opalanie to sposób na ograniczenie częstego odnawiania powłok ochronnych – wystarczy okresowe olejowanie, aby zachować jego walory estetyczne i funkcjonalne. Niektóre gatunki drewna opalane tą techniką potrafią zachować swoje właściwości nawet przez kilkadziesiąt lat. Trwałość drewna Shou Sugi Ban jest nieporównywalna z innymi metodami impregnacji drewna.
Obróbka cieplna Yakisugi spala celulozę – substancję, która jest pożywieniem dla grzybów i owadów, minimalizując tym samym gnicie. Powierzchnia po opalaniu działa odstraszająco na owady – ich naturalne instynkty nie pozwalają im zbliżać się do wypalonej struktury. To kolejny argument, by traktować opalanie drewna jak impregnację, skuteczną alternatywę dla środków chemicznych. Więcej informacji na temat tego, jak wygląda ochrona drewna przed szkodnikami opublikowaliśmy w podlinkowanym artykule.
Opalanie ogniem również utwardza deski, a w połączeniu z suszeniem na powietrzu zmniejsza ruchy wymiarowe w trudnych warunkach pogodowych.
Właściwie wykonane opalanie desek nie tylko zabezpiecza ich powierzchnię, ale też poprawia ich ognioodporność. Wysoka temperatura powoduje zamknięcie porów w drewnie i wytworzenie warstwy zwęglonej, która działa jak naturalna bariera ochronna. Podnosi ona próg temperatury niezbędny do spalania, radykalnie zmniejszając rozprzestrzenianie się płomienia, a jednocześnie dodając hydrofobową ochronę przed warunkami atmosferycznymi. Co ważne, proces ten wpisuje się w coraz bardziej popularne, zrównoważone podejście do projektowania i budownictwa. Metoda impregnacji drewna przez opalanie nie wymaga żadnych syntetycznych dodatków.
Podsumowując zalety opalania drewna – co daje inwestorom? Impregnacja drewna przez opalanie pozbawia je wilgoci, zabezpieczając przed niszczącym działaniem grzybów, pasożytów i innych szkodników. To najlepsza ochrona drewna przed gniciem. Zwęglone drewno staje się również odporne na ogień, a jego trwałość utrzymuje „długo”. Opalone ogniem deski są chronione przed szkodliwymi czynnikami zewnętrznymi, także promieniami słonecznymi. Zabezpieczone ogniem drewno można wykorzystać jako efektowny element wystroju wnętrza lub wykorzystać do wykończenia budynku, aby stworzyć przyciągającą wzrok elewację o naturalnym, a jednocześnie indywidualnym stylu.